Τρίτη 17 Ιουνίου 2014

AS I SEE IT: Welcome to stuttering world

του Phil Garber
Αρχισυντάκτης των εφημερίδων the Observer-Tribune και Mount Olive


Επιστρέφοντας με το αεροπλάνο από την τετραήμερη διάσκεψη του Εθνικού Οργανισμού Τραυλισμού (National Stuttering Association - NNA) που έγινε στο Φοίνιξ πριν 2 εβδομάδες, ο γιος μου Φίλιπ ζήτησε μια Κόκα Κόλα διαίτης.
Η αεροσυνοδός του έφερε μια Κόκα Κόλα διαίτης και καφέ. Προφανώς ήθελε να του φέρει και «κάτι» που δεν πρόλαβε να ζητήσει. Ο Φίλιπ τραύλισε όταν έκανε την παραγγελία και ακούστηκε σαν να ήθελε και τα δύο. Τον καφέ πάντως δεν τον κράτησε.

Είναι άξιο απορίας γιατί η αεροσυνοδός δεν μπορούσε να περιμένει τον νεαρό να ολοκληρώσει τη φράση του, και εν τέλει να πάρει αυτό που πραγματικά ζήτησε. Είναι μια κατάσταση που βιώνει οποιοσδήποτε τραυλίζει.

Έπειτα από ένα σεμινάριο που έγινε στη διάσκεψη, πήγαμε τρία άτομα για δείπνο, όπου η σερβιτόρα μας έφερε τα κυρίως πιάτα. Ο γιος μου προσπάθησε να την ευχαριστήσει, αλλά δεν ήταν αρκετά γρήγορος, και η σερβιτόρα εξαφανίστηκε, μοιάζοντας παρεξηγημένη από την «αγένειά» του.

Ο φίλος μου από το Ισραήλ, ένας πετυχημένος μηχανικός που τραυλίζει, ήταν μαζί μας στο τραπέζι και μου είπε ότι του έχει συμβεί το ίδιο πράγμα πολλές φορές. Υποθέτει ότι μάλλον όλοι οι σερβιτόροι του πλανήτη θα πρέπει να τον θεωρούν πολύ αγενή, επειδή ποτέ δεν προλαβαίνει να πει «ευχαριστώ».

Αυτά είναι μόνο ένα μικρό δείγμα του πόσο απερίσκεπτα μπορεί να συμπεριφερθεί κάποιος σε ένα άτομο που τραυλίζει. Το χειρότερο είναι όταν κάποιος απομακρύνεται από τον συνομιλητή του πριν προλάβει να τελειώσει τη φράση του, ή, το πιο συνηθισμένο, να τον διακόπτει και να ολοκληρώνει αυτός την πρότασή του.

Εξαιρετικά αλαζονικό. Και πώς στην ευχή ξέρει κάποιος τι θέλει να πει αυτός που τραυλίζει; Ξέρω ότι ο γιος μου έχει πολλά ενδιαφέροντα πράγματα να πει, και ξέρετε τι λέω σε όποιον δεν μπορεί να περιμένει να τον ακούσει; «Εσύ χάνεις».

Στην πραγματικότητα, δεν συναντάς πολλούς που τραυλίζουν. Για να είμαι ειλικρινής, δεν γνωρίζω κανέναν, πέρα από τον γιο μου και τους νεαρούς φίλους του που τραυλίζουν, που ανήκουν στην ειδική θεατρική ομάδα της Νέας Υόρκης, «Our Time Theater Co».

Νομίζω πως στο παρελθόν είχα γνωρίσει ένα ακόμα άτομο που τραυλίζει. Ένας μεσίτης που είχε μονίμως σκυμμένο το κεφάλι και απλά έκανε τη δουλειά του.

Σχεδόν όλοι στην ετήσια διάσκεψη τραυλίζουν. Δεν ξέρω το γιατί, αλλά μερικές φορές είχα κι εγώ την τάση να τραυλίσω. Μια φορά το χρόνο, ο γιος μου είναι «κανονικός». Σκεφτείτε το λίγο: Να είσαι διαφορετικός από όλους τους άλλους, με εξαίρεση μια εβδομάδα το χρόνο.

Στη διάσκεψη συζητάνε τα πάντα γύρω από τον τραυλισμό, αλλά το κυρίαρχο μήνυμα είναι ότι ο τραυλισμός δεν αποτελεί πλέον το χαρακτηριστικό κάποιου, όπως αντίστοιχα το χρώμα των μαλλιών δεν είναι το πιο «χτυπητό» σημείο σε έναν ξανθό άνθρωπο.

Υπάρχουν πολλές ομοιότητες, όταν έχουμε να κάνουμε με στερεότυπα: Όλοι οι αυτιστικοί θεωρούνται είτε σοφοί, είτε ανίκανοι για ανθρώπινη επαφή. Άνθρωποι με εγκεφαλική παράλυση ή άλλη φυσική αναπηρία «υποτίθεται» ότι έχουν αδύναμο χαρακτήρα. Για να μην αναφέρω τα πλέον απαρχαιωμένα στερεότυπα, οι τεμπέληδες έγχρωμοι ή οι άπληστοι Εβραίοι…

Πολλοί πιστεύουν ότι τα άτομα που τραυλίζουν είναι λιγότερο έξυπνα, κι όμως, συνάντησα πολλούς που τραυλίζουν στο συνέδριο, που με έκαναν να νιώσω χαζός. Ήταν μια ομάδα αποτελούμενη από δύο λογοθεραπευτές, έναν μικρό επιχειρηματία από το Μπρούκλιν, και έναν αναλυτή πληροφοριών του FBI. Δεν θα’ λεγα ακριβώς ότι είναι χαμηλής νοημοσύνης.

Μια σειρά γεγονότων μου άνοιξε τα μάτια. Το ένα όταν συνειδητοποίησα ότι θυμάμαι ότι ο Φίλιπ τραυλίζει μόνο όταν είμαι κοντά του. Ακόμα και τότε, δεν επικεντρώνομαι στο γεγονός ότι τραυλίζει. Βέβαια αυτό δεν ισχύει για αυτούς που κάθε πρωί ξυπνάνε ελπίζοντας ότι δεν θα τραυλίσουν, μέχρι την ώρα που πάνε για ύπνο.

Σκεφτείτε το: να ζεις με κάτι το οποίο ποικίλλει, από ήπιο έως εξαντλητικό, χωρίς κάποια αιτία. Γι΄αυτό οι άνθρωποι που τραυλίζουν επικεντρώνονται σε αυτό που θέλουν να πετύχουν, και όχι σε αυτό που δεν μπορούν. Πάνω κάτω το ίδιο ισχύει για όλους αυτούς που ξεχωρίζουν με κάποια ιδιαιτερότητα. Αλλά ο τραυλισμός είναι σκληρός, επειδή δεν μπορείς να το ξεκαθαρίσεις σαν κατάσταση. Δεν είναι απαραίτητα κάτι που θα χειροτερέψει με το άγχος, η θα βελτιωθεί με τη χαλάρωση.

Κάποιος πρότεινε στον Φίλιπ να τραγουδάει συνέχεια, επειδή οι άνθρωποι που τραυλίζουν μιλάνε με ευφράδεια όταν τραγουδούν. Είναι σαν να συμβουλεύεις κάποιον να λέει τη λέξη «βάτραχος» λέξη παρά λέξη. Δεν είναι και πολύ βολικό. Κάποιος άλλος του πρότεινε να προσεύχεται κάθε φορά που τραυλίζει! Ο κόσμος είναι γεμάτος ιδέες.

Είναι απόλυτα κατανοητό το πόσο δύσκολο είναι για κάποιον που τραυλίζει να αποκτήσει αυτοπεποίθηση και να μιλάει σε κοινό. Πολλοί στο συνέδριο έχουν ξεπεράσει τον τραυλισμό τους. Όχι ότι δεν τραυλίζουν ακόμα, πολλοί από αυτούς έντονα μάλιστα, αλλά έχουν πετύχει στη ζωή τους, παρά τον τραυλισμό τους.

Υπήρχε ένας όμορφος νέος, ο οποίος του πήρε πάρα πολλή ώρα να προφέρει τις λέξεις και το πρόσωπό του παραμορφωνόταν κάθε φορά που κολλούσε. Αλλά μίλησε. Και τα είπε όλα αυτά που ήθελε. Υπήρχε επίσης ένας επαγγελματίας παίχτης ποδοσφαίρου, που παίζει στη N.Y. Giants, ο οποίος τραυλίζει και μας μίλησε για το πώς έμαθε να γελάει με αυτούς που γελούσαν εις βάρος του. Υπήρχαν πετυχημένοι επιχειρηματίες, στο απόγειο της καριέρας τους μάλιστα, οι οποίοι ακόμα τραύλιζαν, αλλά προφανώς μόνο στον ίδιο χώρο μαζί με άλλα άτομα που τραύλιζαν.

Δεν υποθάλπτω το τραύλισμα του Φίλιπ, αλλά μερικές φορές μου είναι δύσκολο. Παραδέχομαι ότι δεν λέει πάντα τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα. Με κάποιον που δεν τραυλίζει, γνωρίζεις σχετικά γρήγορα αν η κουβέντα έχει νόημα. Με έναν άνθρωπο που τραυλίζει, χρειάζεται να έχεις την υπομονή να τον ακούσεις πριν καταλάβεις ότι δεν θέλεις να συνεχίσεις τον διάλογο.
Ακόμα, υπάρχει και το θέμα της βλεμματικής επαφής.  Μας συμβουλεύουν να κρατάμε οπτική επαφή με κάποιον που τραυλίζει, σαν ένδειξη ευγένειας και ευαισθησίας. Κανονικά αυτό θα πρέπει να ισχύει για όλους μας. Αλλά είναι δύσκολο να το κάνεις όταν τρέχεις να προλάβεις το τρένο, να σημάνεις συναγερμό για μια πυρκαγιά, ή γενικά να κάνεις κάτι το οποίο δεν μπορεί να περιμένει.

Γενικά σαν άνθρωποι βιαζόμαστε πάρα πολύ και είμαστε πολύ εγωιστές για να περιμένουμε κάποιον που τραυλίζει να ολοκληρώσει τη φράση του.

Στην τελική, ο τραυλισμός είναι ένα πολύ προσωπικό θέμα, όπως όλες οι ιδιαιτερότητες, φυσικές, συναισθηματικές ή ψυχολογικές. Λέω στον γιο μου να επιλέξει: μπορεί είτε να συρθεί στην τρύπα του και να μείνει εκεί, μίζερος για τον τραυλισμό του, είτε να βγει μπροστά και να κάνει αυτό που πραγματικά θέλει.

Του λέω ότι δεν θα έπρεπε να ντρέπεται κάθε φορά που αποτυγχάνει, όσες φορές κι αν συμβεί αυτό. Η ντροπή είναι να μην ξανασηκωθεί. Κλισέ, αλλά ισχύει πάντα.


Κυριακή 15 Ιουνίου 2014

Η θετική πλευρά του τραυλισμού #1

Κάθε φορά που συζητώ με άτομα που τραυλίζουν, αποκτώ καινούριες πληροφορίες, μαθαίνω τις εμπειρίες τους, αυτοσαρκαζόμαστε και φυσικά έχουμε πολλά να μοιραστούμε.

Όταν ήμουν παιδί, οι λέξεις που συνέδεαν τον τραυλισμό ήταν αρνητικές: άγχος, στεναχώρια, χαμηλή αυτοπεποίθηση, εσωστρέφεια. Μεγαλώνοντας έμαθα κι άλλες λέξεις, θετικές αυτή τη φορά.

Ένας άνθρωπος με κάποια ιδιαιτερότητα, το πρώτο πράγμα που αναπτύσσει στην προσωπικότητά του, είναι να αποδέχεται τις ιδιαιτερότητες των άλλων, καθώς το ίδιο επιθυμεί και για τον ίδιο. Μαθαίνει να σέβεται, να εκτιμά και να μην απορρίπτει εύκολα ανθρώπους. Μαθαίνει να κάνει αυτοκριτική πριν κρίνει τους άλλους. Δε βιάζεται να βγάλει συμπεράσματα για κάποιον, διότι πάντα «φιλτράρει» το ψυχολογικό υπόβαθρό του. Η συμπεριφορά του αντανακλάται στη συμπεριφορά που θα ήθελε να έχει από τον περίγυρο.

Μιλώντας σε προσωπικό επίπεδο, πάντα με εκνεύριζε όταν οι φίλοι μου κορόιδευαν κάποιον, για οποιοδήποτε λόγο. Μονίμως λέω το εξής: «Δεν ξέρεις τι μπορεί να του συμβαίνει, δεν ξέρεις πώς μπορεί να νιώθει».  Μου κακοφαίνεται όταν χλευάζουν κάποιον με ένα εκ γενετής πρόβλημα, ιδίως όταν δεν διορθώνεται. Η διαταραχή του λόγου με έχει κάνει πιο θετική και πιο ανοιχτόμυαλη σε μια νέα γνωριμία, επειδή ποτέ δε βιάστηκα να την απορρίψω. Φυσικά έχω βγει κερδισμένη! Έχω μάθει να σέβομαι και έχω κερδίσει τον σεβασμό.

Πολλές φορές αναρωτιέμαι εάν θα ήμουν το ίδιο άτομο αν δεν τραύλιζα. Ίσως να μην ήμουν τόσο ντροπαλή, ίσως να είχα περισσότερο θάρρος, ίσως να έλεγα περισσότερα ανέκδοτα χωρίς το φόβο ότι θα τα «σκοτώσω». Από την άλλη, ίσως να ήμουν πιο «ρηχή», λιγότερο ανεκτική στη διαφορετικότητα. Ή ακόμα, ίσως να έψαχνα έναν τρόπο για να ξεχωρίζω!


Αναρωτηθείτε κι εσείς το ίδιο, μπορεί να εκπλαγείτε.

Πέμπτη 12 Ιουνίου 2014

Άρης Πλασκασοβίτης: Μιλώντας ανοιχτά για τον τραυλισμό και το bullying

Ψάχνοντας στο διαδίκτυο να βρω διάσημες προσωπικότητες που τραύλιζαν ή που ακόμα τραυλίζουν, βρίσκω μια μεγάλη λίστα ανθρώπων με την ιδιαιτερότητα αυτή. Δυστυχώς, πέρα από τον Δημοσθένη, κανένα άλλο ελληνικό όνομα δεν αναφέρεται. Όσο προφανής και να είναι η διαταραχή μας, πάντα αποφεύγουμε να το παραδεχτούμε ή να μιλήσουμε για το θέμα αυτό, σαν να είναι κάποιο ταμπού.
Ένα νέο παιδί, ο Άρης Πλασκασοβίτης, εκμεταλλευόμενος τη φήμη του, πήρε το θάρρος και έκανε αυτό που σε όλον τον υπόλοιπο πλανήτη κάνουν χρόνια τώρα: μίλησε για τον τραυλισμό του, για τα δύσκολα μαθητικά του χρόνια και για το bullying που υπέστη. Δέχτηκε αμέτρητα μπράβο και ενθάρρυνε πολλά παιδιά να εκδηλώσουν το δικό τους αντίστοιχα πρόβλημα.
Ένα μεγάλο μπράβο και από εμάς, την Πρωτοβουλία Προσώπων που Τραυλίζουν, σε αυτό τον άνθρωπο που όχι μόνο μας βοήθησε με τον τρόπο του στο έργο μας, την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση δηλαδή, αλλά έδειξε το δρόμο και για πολλούς ακολουθώντας το παράδειγμά του. 

Δείτε το απόσπασμα από την εκπομπή της Ελεονώρας Μελέτη:

Παρασκευή 6 Ιουνίου 2014

Megan Washington

Με απλότητα και αυτοσαρκασμό, η Megan Washington αποφασίζει να "βγει μπροστά" και να μιλήσει ανοιχτά για τον τραυλισμό της. Κέρδισε σεβασμό και ένα μεγάλο χειροκρότημα...


   "Στέκομαι μπροστά σας για να σας πω το εξής: Τραυλίζω.
   Δεν είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που υπάρχει, υπάρχουν άνθρωποι που έχουν πολύ πιο σοβαρά θέματα να αντιμετωπίσουν, αλλά ο τραυλισμός είναι η δική μου μάχη.
Ποτέ δεν μίλησα ανοιχτά έως τώρα, ίσως επειδή κάπου μέσα μου ευχόμουν ότι μεγαλώνοντας θα εξαφανιζόταν. Αλλά, φτάνοντας στην ηλικία των 28, νομίζω ότι θεωρούμαι πλέον μεγάλη!
   Ο κόσμος θεωρεί ότι είμαι μεθυσμένη όλη την ώρα. Ο κόσμος νομίζει ότι έχω ξεχάσει το όνομά μου, επειδή κολλάω όταν πάω να συστηθώ.
   Έκανα λογοθεραπεία, όπου μου πρότειναν να μιλάω αργά, απαλά, σχεδόν τραγουδιστά, και κατέληξα να ακούγομαι σαν να έχω πάρει χούφτες Βάλιουμ. Χρησιμοποιώ αυτή τη μέθοδο πολύ σπάνια, μόνο όταν είναι πραγματικά ανάγκη, διότι στην ουσία δεν είμαι εγώ, όταν μιλάω έτσι. Και σαν τραγουδοποιός, οφείλω να είμαι αληθινή και αυθεντική, τόσο στα τραγούδια μου, όσο και στην ομιλία μου.
   Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι κατασκευασμένος έτσι ώστε είναι αδύνατο να τραυλίσεις όταν τραγουδάς! Όταν ήμουν μικρή, το τραγούδι ήταν η θεραπεία μου. Είναι η ανακούφισή μου, είναι η μόνη στιγμή όπου μιλάω με ευφράδεια. Μόνο τότε η γλώσσα μου ακολουθεί πίστα κάθε μου σκέψη."

Η Megan Washington είναι μουσικοσυνθέτης από την Αυστραλία και έχει στην κατοχή της τρία βραβεία.

Πέμπτη 5 Ιουνίου 2014

ΜΗΝ ΕΠΙΛΕΓΕΙΣ ΤΗ ΣΙΩΠΗ

Πόσοι από εσάς αγχώνονται και πιέζονται μόλις σας κάνουν την εξής, απλούστατη ερώτηση:
"Το όνομά σου;"
Συμπεριλάβετε κι εμένα στο κλαμπ...
Συνήθως, όταν απαντάμε σε κάτι και ξέρουμε ότι θα τραυλίσουμε, ο εγκέφαλος ψάχνει αυτόματα για συνώνυμες λέξεις, πιο εύκολες, που να "γλιστράνε".
Εκτός από την ερώτηση αυτή: "Πώς σε λένε;" Εκεί, ή το'χεις ή δεν το'χεις.
Κι εκεί αρχίζει ο αγώνας.
"Νααααα.... Νααααααα...."
"Νατάσα; Νάνσυ;"
"Νααααα.... Νααααααα...."
"Τι έγινε, το ξέχασες;"
"Ναααα...τθθθαλία"
Και μετά σιωπή. Δεν ξαναμιλάω. Μια φορά κλείστηκα στην τουαλέτα της καφετέριας κι έκλαιγα.

Όταν λοιπόν έκανα τη λογοθεραπεία, άλλαξε η ψυχολογία μου, άλλαξε η οπτική που βλέπω τον τραυλισμό μου, άλλαξε η ζωή μου. Φυσικά και τραυλίζω ακόμα, εννοείται ότι κολλάω ακόμα όταν συστήνομαι, αλλά δεν θα κάτσω να σκάσω. Συνεχίζω την κουβέντα όπως και να' χει.

Αυτό που με βοηθάει πολύ, είναι να το λέω ξεκάθαρα ότι τραυλίζω. Σαν να ξορκίζεις το φόβο...
Ιδού μερικές συμβουλές:

1) Όταν κάνεις μια νέα γνωριμία και η κουβέντα καταλήξει σε πιο προσωπικά θέματα, μπορείς να το αναφέρεις: "Ένα από τα πράγματα που με κάνει και ξεχωρίζω, είναι ότι τραυλίζω. Αν δεν γνωρίζεις περί τραυλισμού, να σου το εξηγήσω, είμαι πλέον ειδικός!"

2) Όταν πρόκειται να μιλήσεις σε μια ομάδα ανθρώπων, μπορείς στο ξεκίνημα να το ξεκαθαρίσεις, με τρόπο άνετο, σαν μια μικρή πληροφορία: "Α, να ξέρετε ότι τραυλίζω, οπότε αν με ακούσετε να επαναλαμβάνω κάποιες συλλαβές ή να κάνω παύσεις, μην απορήσετε. Νιώθω πλέον άνετα με αυτό, ελπίζω να νιώθετε κι εσείς".

3) Χιούμορ, αυτοσαρκασμός. Αν την ώρα που μιλάς σε κάποιον αρχίσεις να τραυλίζεις, δεν υπάρχει λόγος πανικού. Χρησιμοποίησε το χιούμορ για άμυνα: "Ουφ, αυτό το τραύλισμα είναι στον αυτόματο πιλότο σήμερα!" Και γέλα. Αυτόματα ο άλλος θα καταλάβει ότι νιώθεις άνετα με αυτό και θα γίνει καλύτερος ακροατής.

4) Αν κάποιος σε κοροϊδέψει και γελάσει εις βάρος σου, μπορείς να το εκφράσεις. "Δεν ξέρω αν το κατάλαβες, αλλά τραυλίζω, είναι ο τρόπος που μιλάω και με ενοχλεί αυτό που κάνεις". Θα σου ζητήσει αυτόματα συγνώμη (αν είναι νοήμων). Είναι λίγο σκληρή σαν αντιμετώπιση, αλλά οι περισσότεροι θα εκτιμήσουν και θα σεβαστούν το θάρρος σου να τους πεις πώς νιώθεις.

Αν επιλέξεις να μη μιλήσεις, φρόντισε ο λόγος να μην είναι ο τραυλισμός.